Gaswinning

In het verleden heb ik aardig wat stukken over de gaswinning geschreven. De laatste weken is het weer een heel actueel onderwerp vandaar dat ik besloten heb weer eens iets te schrijven.

Grafiek gasprijsGasprijs en Compensatie

Ja de gasprijs is extreem gestegen de laatste tijd, dit heeft gedeeltelijk met de oorlog in Oekraïne te maken maar het is wel heel erg opvallend dat alle grote gasbedrijven record winsten rapporteren, winst die al aan het stijgen was voor er een oorlog was. Dit leidt tot de gedachte dat het dus hoogst waarschijnlijk niet alleen de oorlog is die de prijs opdrijft maar dat het ook de geldhonger van bedrijven als Shell en Exxon is die dit veroorzaakt.

Veel mensen, vooral ten rechter zijde van het politieke spectrum, roepen nu dus op om de gaskraan in Groningen weer open te draaien en Groningen 'ruimhartig' te compenseren. Deze mensen beseffen kennelijk niet dat Groningen al 10 jaar te horen krijgt dat er 'ruimhartig' gecompenseerd gaat worden. Kort onderzoek leert dat een heel groot gedeelte van alle 'schadevergoeding' op gaat aan advocaten met als doel zo min mogelijk schade te vergoeden.

Onze overheid samen met de NAM, Shell en Exxon zijn extreem bang dat iemand onterechte vergoeding krijgt en bevechten daarom elke cent te vuur en te zwaard. Hierbij is er ook nog een duidelijke tweedeling aan de gang: Aan de ene kant worden de simpelere schades die niet zoveel kosten makkelijk vergoed, hierbij geldt de kanttekening dat er een regeling bestaat dat je zonder inspectie 5000 euro krijgt maar daarna geen enkele vergoeding krijgt als de schade groter blijkt te zijn, veel mensen trappen hier in en zitten daarna met duurder uitgevallen werkzaamheden. Aan de andere kant heb je de complexere schades, deze mensen worden zo veel mogelijk afgescheept met het verhaal dat het niet door de aardbevingen komt, zie ook het grote NAM smoezenboek samengesteld door Kor Dwarshuis. Buiten dit is de schade erkennen sterk afhankelijk van welke inspecteur je krijgt, hierdoor ontstaat complete willekeur zoals een twee onder een kap woning waarbij de ene woning alle schade toegekend en vergoed krijgt en de andere niet. Of een woning waarvan de schade niet vergoed wordt terwijl de woningen aan weerszijden wel vergoeding krijgen. Ook mensen die het geld hebben om een goede advocaat te huren komen er doorgaans beter vanaf dan mensen die zich dit niet kunnen veroorloven.

Roepen op Twitter

En dan kom ik bij de reden dat ik toch weer wat schrijf, Twitter en de mensen die daar roepen dat die gaskraan open moet om de prijs naar beneden te halen, overigens opvallend vaak dezelfde mensen die vinden dat we maar gauw weer vriendjes met Poetin moeten worden.

Om te beginnen, het Staatstoezicht op de Mijnen heeft al meerdere keren aangegeven dat er niet veilig gewonnen kan worden in Groningen, de huidige versterkingsoperatie is gebaseerd op het afbouwen van de gaswinning en zal nog voortduren tot 2028 en mogelijk langer. Indien er nu weer meer gas gewonnen gaat worden moeten er ook meer huizen versterkt worden en zullen de huizen die al versterkt zijn verder versterkt moeten worden dan nu het geval is aangezien de norm gebaseerd is op de huidige afbouw. Als je dan bedenkt dat de huidige versterking gebaseerd op afbouw dus nog tot 2028 zal duren kun je je waarschijnlijk wel voorstellen dat als we die afbouw stopzetten en weer meer gaan winnen de versterkingsoperatie vele jaren langer zal duren net als dat de risico's in die tijd exponentieel zullen toenemen.

De mensen die op Twitter roepen dat de gaskraan open moet en dat er ruimhartig gecompenseerd moet worden horen dat het niet veilig is en komen dan vaak met allerlei 'oplossingen', van asociaal, soms bedroevend tot echt gewoon lachwekkend. Vaak onderbouwd met argumenten die in dezelfde categorie zitten.

Zo las ik van de week de optie dat 'we' wel ergens een dorp konden bouwen en daar alle Groningers maar naar moesten verplaatsen. Dit gaat voorbij aan het feit dat een hele provincie gedwongen laten verhuizen nou niet bepaald iets is waar je goede sier mee maakt als land en dat we toch echt het verdrag van de rechten van de mens hebben ondertekent maar vooral is het gewoon hilarisch dat iemand denkt dat je een hele provincie in een dorp kunt stoppen. Deze persoon zal ongetwijfeld gedacht hebben dat Groningen uit niets dan enkele boerderijen bestaat.

Een andere die ik las was dat alle Groningers maar een half miljoen moesten krijgen, daarvan konden ze wel een villa in Wassenaar kopen. Nou kijk ik regelmatig naar huizenprijzen uit pure interesse en geloof mij, voor een half miljoen heb je geen villa in Wassenaar maar wederom gaat dit voorbij aan het feit dat er in Wassenaar niet genoeg villa's zijn om alle Groningers te huisvesten, laat staan dat ze leegstaan.

De ergste tot nu toe vond ik degene die zei dat Groningers maar egoïstisch waren omdat ze niet 'een paar aardbevinkjes' konden hebben zodat de rest van Nederland niet in de kou kwam te zitten en hij onderbouwde dit met een verhaal over de schaal van Richter. Dit gaat dan weer voorbij aan het feit dat de schaal van Richter bedoeld is voor aardbevingen op 30+ KM diepte, niet op geïnduceerde aardbevingen op ongeveer 3 KM diepte en dat hij dus informatie als grondversnelling en de schaal van Mercalli gewoon buiten beschouwing liet.

Schade in GroningenHart voor Groningen

Grappig detail is dat dit grotendeels dezelfde mensen zijn die het belachelijk vinden dat de boeren uitgekocht worden en dat die misschien wel daarmee hun huis kwijt raken terwijl hiervoor geld dat ze hun bedrijf mogelijk kwijt raken maar het absoluut niet verboden is om er te blijven wonen. Ondertussen vinden ze het dus wel doodnormaal dat een complete provincie gedwongen wordt om te verhuizen.

Waar al deze roepende op Twitter vooral aan voorbij gaan is dat de Groningers houden van de plek waar ze wonen, velen zijn hier opgegroeid, vele wonen in een huis wat voordien van hun ouders of grootouders is geweest en het merendeel wil niet weg. Ik ben zelf pas als student op mijn 18-de naar Groningen gekomen maar ik houd van Groningen, ik houd van de stad, ik houd van het landschap en ik houd van de volksaard. Ik wil hier niet weg en ik weet zeker dat dit voor het merendeel van de inwoners van Groningen geld.

Dus, je villa in Wassenaar, het dorp elders in het land, het droogleggen van een of ander meer zodat alle Groninger aan het water kunnen wonen (hoe dan bij een droog gelegd meer?), wij willen het niet. Wij willen dat de schade die hier veroorzaakt is, de schade die ons is aangedaan vergoed word.

Iemand vond dat de Groningers hun handje te veel ophielden en te veel aan het huilen waren en het zelf maar moesten repareren. Ik vroeg hierop of hij het ook handje ophouden vond als iemand tegen zijn auto aanreed en hij de schade vergoed zou willen hebben. Hij vond dit maar een rare analogie maar dit is precies wat het is, als je iemand schade toebrengt dan moet je dat vergoeden, dat is de Nederlandse wet.

Ook is het de Nederlandse wet dat iedereen recht heeft op een bepaalde mate van veiligheid en dat de staat hierin moet voorzien, echter die veiligheid is voor Groningen nooit leidend geweest, sterker nog, in Groningen ligt de veiligheid een factor 10 lager dan in de rest van Nederland. Laat dat even doordringen, in Groningen is de kans dat je huis instort en je het niet overleeft 10 maal groter dan in de rest van Nederland.

Versterking

Nu word er ook veel gezegd dat we hier toch aan het versterken zijn en dat het dus wel mee zal vallen, dan kunnen onze huizen een aardbeving wel aan. Laat me uitleggen wat versterking betekent. Een versterkt huis zal bij een zwaarder aardbeving of bij veel schade niet meteen instorten, echter de enige garantie die je met een versterkt huis hebt is dat je 2 minuten de tijd hebt om buiten te komen na een aardbeving, je huis zal alsnog instorten of total loss zijn.

Laat ook dit even goed doordringen, bij een zware aardbeving kunnen dus maar zo enkele duizenden mensen dakloos zijn. Er zijn geen afspraken over wie daar dan voor opdraait. De bank wil nog steeds je hypotheek aflossingen hebben, mensen die niet zo goed ter been zijn lopen nog steeds het risico dat ze onder een ingestort huis liggen.

Het is hier dus zelfs na een versterking niet zo fijn geregeld als in de rest van Nederland, we lopen nog steeds het risico met grote groepen tegelijk dakloos te worden.

Waard

Is het na dit alles het waard om dan toch die gaskraan open te draaien? Het is in ieder geval duidelijk dat het laagcalorische gas uit Groningen voor de meeste landen niet geschikt is. Hierdoor zal het dus geen invloed hebben op de gasprijs op de wereldmarkt. Onze gasrekening thuis is gekoppeld aan deze wereldmarkt, dus zal het echt de gasprijs drukken? Nee.

Komen we zonder gas te zitten en daarmee in de kou deze winter? Van onze huidige energie behoefte is slechts 12,3% voor huishoudens, de rest gaat naar industrie, de minister heeft al gezegd dat eerst de gastoevoer naar b.v. de kassen voor de sierteelt en naar bedrijven als Tata steel dicht zal gaan, is er dus een kans dat we zonder verwarming komen te zitten deze winter? Nee.

De vergoedingen die uitbetaald worden zijn minimaal, we kunnen het woord ruimhartig na alle gebroken beloftes over vergoeding en versterking hier in Groningen niet meer horen. Dus is het het waard voor de Groningers om dit te accepteren? Nee.

Zelfs al word de gasprijs iets lager door de gaskraan open te draaien is dit het waard in termen van risico op vernietiging van cultureel erfgoed, risico's op instortende huis en vooral risico slachtoffers? Gaat Nederland zeggen dit was het echt waard als er een basisschool bij een aardbeving instort en er enkele tientallen of zelfs honderden kinderen dood zijn? Nee.

Schaliegasvelden

Schaliegas

Ondanks dat ik er eigenlijk heel erg op tegen ben is er nog een andere optie om gas te winnen. Het toeval wil dat een van de grootste schaliegas velden van Europa onder het zuidelijke deel van Nederland zit, dit kan gewonnen worden. De mensen die in die regio's wonen kunnen ook gecompenseerd worden en er zal meteen een stuk meer begrip komen voor hoe de Groningers de afgelopen jaren behandeld zijn.

Uiteindelijk hebben wij in Groningen net zo veel recht op veiligheid als de rest van Nederland en kan het nooit zo zijn dat dit vanwege geld opgeofferd gaat worden, dit kan niet en dit mag niet, zowel moreel als wettelijk.

Lees ook dit artikel op Groningse stadsblog Sikkom
Lees ook vooral het gaswinningsdossier op de site van Kor Dwarshuis.
En lees hier over het verschil tussen de schaal van Richter en Mercalli.